از آنجایی که چاه‌های قدیمی به وفور موجود هستند، در همین راستا موضوع کول گذاری نیز اهمیت زیادی پیدا می‌کند. به دلیل وجود چاه‌های فاضلاب کهنه و احتمال ریختن آن‌ها، شرکت‌های تخلیه چاه بسیاری مشاهده می‌شوند که در حوزه کول گذاری جهت بازسازی و نوسازی چاه‌های فرسوده فعالیت می‌کنند. انجام عمل کول گذاری با استفاده از کول چاه سبب تقویت چاه شده و از فرو ریختن آن‌ نیز پیشگیری می‌کند.

بررسی | کول چاه چیست؟

کول‌چاه در واقع قطعه‌ای دایره مانند بتن است که به وسیله قالب‌های مخصوص تولید می‌شود و به شکل یک حلقه حفاظتی در درون چاه جای می‌گیرد. در سایز‌های گوناگونی چون ۶۰، ۷۰، ۸۰ سانتی‌متر و … که مدل‌های بزرگ یا کوچک بسته به نیاز و سفارش مشتری ساخته می‌شوند. این وسیله امکان دارد از همان ابتدای حفر چاه نصب گردد یا بعدها به خاطر ریزش دیواره و بازسازی چاه به جای یک ابزار حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد. به هر حال وظیفه آن‌ها فرق زیادی با‌ هم ندارد.

معرفی انواع کول چاه

در حال حاضر افراد زیادی در صنعت‌های گوناگون در پی اطلاع از درست‌ترین و اصلی‌ترین کاربردها و انواع کول‌چاه هستند. اکثر کول‌ها از سیمان یا بتن تولید می‌شوند. زیرا دارای دوام‌ و استحکام بالایی هستند و زمان نصب در دیواره چاه آن را از خطرات محیطی مثل رطوبت، ریزش و ‌..‌. حفظ می‌کند. مدل کول با توجه به نوع چاه انتخاب می‌شوند در بعضی موارد باید از کول‌های مدل گرد یا میله‌ای و در بعضی دیگر از کول‌های بیضی یا انباری استفاده شود. انواع آن شامل کول دو تیکه، کول تخم مرغی، کول گرد و… می‌باشد که هر کدام کاربرد و مزیت‌های خاص خود را دارند. استفاده‌های کول بتنی براساس نوع آنها معین می‌شود، به گونه‌ ای که اشخاص می‌توانند براساس محل اجرای این ابزار، برترین و مطلوب ترین انواع کول را تهیه کنند. از پرطرفدارترین آن‌ها کول‌های دو تیکه، تخم مرغی، گرد و … هستند.

نوع اول | کول چاه گرد

کول گرد یا میله‌ای دارای ضخامت ۴ الی ۵ سانتی متر و ارتفاع ۲۳ تا ۲۵ سانتیمتر و ضخامت‌های متفاوت است. این کول‌ها متشکل از ملات، بتن، ماسه و سیمان می‌باشند. کول گرد با کیفیت باید با عیار ۳۵۰ با دو میلگرد یا تسمه در دیواره خود با عرض و قطر ۱۰ و ۱ میلیمتر تولید شود. این نوع کول‌ها معمولاً در قسمت عمودی چاه جهت پیشگیری از فرو ریختن دیواره آن‌ به کار می‌رود. اجرای این کول‌ها زمان بر هستند، چرا که باید مقداری از وقت را به خم کاری آن‌ها اختصاص داد.

نوع دوم | کول چاه دوتیکه

معمولا به کول‌های ساده سیمانی که به شکل دو تایی در چاه قرار می‌گیرند کول‌چاه دو تیکه می‌گویند. این نوع کول در چاه‌هایی که نیاز به کول گذاری داشته و درون آن خاک نامناسب و ریزشی دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزیت‌های عمده بکارگیری کول دو تیکه، هزینه پایین، زیاد شدن حجم چاه، افزایش استحکام و مقاومت چاه در برابر خاک‌های نامطلوب و ریزشی، بالا رفتن ایمنی کارگران در زمان اجرای کول گذاری و… می‌باشند. این کول‌ها در سایزهای مختلفی ساخته می‌شوند، از جمله موارد استفاده آن در پروژه‌های فضای شهری، اتوبان‌ها، خاک ریز‌های شیب دار و همینطور در حفر چاه و کانال‌های انتقال آب فاضلاب می‌توان نام برد.

نوع سوم | کول چاه تخم مرغی

این نوع کول بتنی همانند سایر مدل‌ها در ابعاد گوناگونی ساخته می‌شود. ظاهر اصلی آن مشابه کول کوره ای است، البته با این فرق که آخر آن مشابه کول انباری دارای سطوح مقطع نبوده بلکه مانند تخم مرغ گرد است. کول بتنی تخم مرغی از رایج ترین نوع کول‌های انباری و پر کاربرد در سایز‌های مختلف است. سایز ۵۰ در ۹۰ آن به خاطر کوچک بود و راحت جای گرفتن در داخل چاه، مورد استقبال افراد و مغنی‌های زیادی قرار گرفته است. این کول‌ها بیشتر در کانال‌های شهری، فاضلاب، زیر زمینی و انباره‌های چاه آب استفاده می‌شوند.

نوع چهارم | کول چاه بیضی

کول‌های بیضی اغلب توسط تسمه محکم شده و در جای خود ثابت می‌مانند. بکارگیری تسمه‌هایی که به اسم تسمه عدل بندی معروفند، سبب می‌شود تا چاه در طولانی مدت قابل استفاده باشد، و چنانچه دچار معضلاتی مثل ترک‌خوردگی و یا صدمه شد از بین نرود. استفاده از کول بیضی برای چاه‌های با طول عمر زیاد انتخاب خوبی است. کول چاه بیضی با داشتن مزیت‌هایی چون ایمنی، صرفه جویی در وقت و قیمت در مقایسه با سایر انواع کول محبوبیت بیشتری دارد. هر چه کول گذاری حاوی تسمه‌های زیاد تری باشد، ایمنی چاه بالا می‌رود.  افراد می‌توانند در چاه‌‌های جدید از این شیوه تسمه گذاری کول بتنی استفاده و طول عمر چاه را بالا برده و همینطور باعث صرفه جویی در هزینه هایشان در دراز مدت شوند.

کول بیضی چه ویژگی‌هایی دارد؟

کول‌های بیضی اغلب توسط تسمه محکم شده و در جای خود ثابت می‌مانند. بکارگیری تسمه‌هایی که به اسم تسمه عدل بندی معروفند، سبب می‌شود تا چاه در طولانی مدت قابل استفاده باشد، و چنانچه دچار معضلاتی مثل ترک‌خوردگی و یا صدمه شد از بین نرود. استفاده از کول بیضی برای چاه‌های با طول عمر زیاد انتخاب خوبی است. کول چاه بیضی با داشتن مزیت‌هایی چون ایمنی، صرفه جویی در وقت و قیمت در مقایسه با سایر انواع کول محبوبیت بیشتری دارد. هر چه کول گذاری حاوی تسمه‌های زیاد تری باشد، ایمنی چاه بالا می‌رود.  افراد می‌توانند در چاه‌‌های جدید از این شیوه تسمه گذاری کول بتنی استفاده و طول عمر چاه را بالا برده و همینطور باعث صرفه جویی در هزینه هایشان در دراز مدت شوند.

بررسی انواع کاربردهای کول بتنی چاه

بناهایی که چاه شان بیشتر از ۳۰ سال عمر دارد. هر دقیقه امکان دارد فرو بریزد. در اینجا چنانچه اگر چاه مقدار کمی از میله آن تحلیل رفته باشد، می‌توان آن را کول گذاری کرد، اما در صورتی که فرو ریخته و به طور کامل تخریب شده، در اینجا باید چاه را مسدود و چاه جدیدی را حفر کرد. چاه‌هایی را که می‌توان بازسازی کرد افراد متخصص با خالی کردن چاه و کول گذاری آن را ترمیم می‌کنند. به طور کلی به کارگیری کول درون چاه مزیت ‌های فراوانی دارد زیرا علاوه بر پیشگیری از ریختن خاک، مانع ورود خاک نیز به درون چاه می‌شود. به طو کلی در هر مکانی که لازم باشد تا از ریختن چاه یا خاک  پیشگیری گردد، کول چاه گزینه مناسبی است. اصلی ترین کاربرد آنها در چاه آب، فاصلاب، بناهای نگهبانی  و کانال‌های آب می‌باشد. البته خیلی کم کول‌های با ابعاد کوچک در فضای سبز جهت گلکاری و زیبایی فضا استفاده می‌شود.

نحوه تولید کول چاه به چه صورت است؟

مراحل ساخت کول‌چاه زیاد دشوار نیست و اغلب مشابه ساخت بلوک سیمانی می‌باشد. برای این مواد یک قالب معلوم با سایز‌های از قبل مشخص شده موجود است که در بازار به نام قالب کول چاه شهرت دارند. این نوع قالب‌ها امکان دارد در مدل‌های قدیمی از نوع چوب یا مدل‌های جدید از نوع فلز باشند. به هر حال، اول بتن را جهت ساخت قطعه مد نظر آماده شده و به درون قالب فلزی خاص کول بتنی ریخته می‌شود. ولی احتمال دارد که در این میان از میلگرد یا سیم جهت افزایش دوام کششی نیز استفاده گردد. در آخر با یک وسیله مخصوص بتن درون قالب فشرده شده و بعد از بیرون کردن، آماده استفاده است. اما باید زمان لازم را جهت خشک شدن و استحکام آن در نظر گرفت.

نحوه اجرای کول چاه چگونه است؟

برای کول گذاری اول دهانه چاه را گشوده و پس از آن به طور منظم کول‌ها را داخل آن قرار می‌دهند . این کار را تا رسیدن به انتها و دهانه ورودی اجرا می کنند. بعد از آن‌ چاه یک میله بتنی مقاوم دارد، با این کار در مقابل ریختن مقاوم می‌شود. در حقیقت کول گذاری مانند احداث ستون برای چاه می‌باشد. با احداث ستون مقاومت چاه بالا می‌رود. شرکت‌های زیادی کول گذاری را اجرا می‌کنند، اما اصلی ترین اجرا کننده آن، شرکت‌های تخلیه چاه می‌باشند که انجام عملیات کول گذاری از کارهای مهم این شرکت‌ها است. خیلی از افراد گمان می‌کنند که کول گذاری کار راحتی است، اما این عملیات کاری تخصصی بوده که باید تجربه و مهارت کافی در این زمینه داشته باشید. بسیاری از شرکت‌هایی که بدون تخصص این کار را انجام می‌دهند موجب بروز معضلات و آسیب‌هایی می‌گردند. چنانچه اجرای آن به خوبی صورت نگیرد، احتمال دارد بعد از گذشت مدت زمانی، چاه فرو ریخته و جان ساکنان در معرض خطر قرار بگیرد.

بررسی قیمت کول چاه

در حقیقت قیمت کول چاه ثابت نیست و هر کول با توجه به وضعیت و ویژگی‌هایی که دارد قیمت آن فرق دارد. به طور مثال مرغوبیت مواد استفاده شده در کول بسیار مهم است چرا که هر چه کیفیت این مواد زیادتر باشد مقاومت کول نیز افزایش پیدا می‌کند. هر چه مصالح مرغوب تر باشد به تبع قیمت کول نیز بیشتر می‌شود. کول‌ها دارای انواعی چون کول میله، انباری و… هستند که هر یک به طور مستقل قیمت‌های مختلفی دارند. از موارد دیگری که در قیمت کول اثر گذاراند این است که، کول سیمانی دارای تسمه فلزی یا میگلرد می‌باشد. به خاطر قطر زیاد میلگرد در مقایسه با تسمه فلزی مقاومت زیادی را در کول به وجود می‌آورد و قیمت زیاد میلگرد در برابر تسمه فلزی موجب گرانی کول حاوی میلگرد می‌شود. جهت استحکام زیاد یا مرغوبیت بهتر کول اصولاً براساس سفارش متقاضیان آن را با میلگرد تولید می‌کنند تا در راه‌های طولانی آسیب نبینند. اصلی ترین موردی که در قیمت کول چاه مهم است، ابعاد کول می‌باشد، زیرا اندازه کول بیانگر مقدار مصالح استفاده شده در کول است و متناسب با اندازه قیمت آن نیز فرق دارد.

کلام آخر

از جمله علت‌های به کار گیری کول چاه،  پیشگیری از ریختن چاه در سال‌های پیش رو می‌باشد. بنابراین باید توجه داشت که استفاده از کول بتنی خیال افراد را از فرو ریختن انباری و میله چاه آسوده می‌کند، اما این نکته را در نظر داشته باشید که اجرای درست کول گذاری، پرنمودن صحیح پشت کول و حلقه چینی مناسب و اصولی دهانه چاه، همه آسیب‌ها و خطرات احتمالی فرور ریختن چاه را برایتان تا حد زیادی کاهش می‌دهد. مناسب ترین موقع جهت اجرای کول گذاری و قرار دادن آن داخل چاه، زمان کندن چاه جدید می‌باشد.