در ساختمان‌سازی یکی از مصالحی که بسیار کاربرد دارد، موزاییک است. کاربرد این وسیله در کشورهای ایتالیا و آلمان که در قاره اروپا قرار دارند، بسیار زیاد است. اولین موزائیک تک‌لایه‌ای جهان در همین قاره ساخته شده است.از این وسیله‌ که در ساختمان‌سازی بسیار کاربرد دارد، در قدیم برای کارهای دیگری هم استفاده می‌کردند. کلمه موزاییک یک کلمه فرانسوی است و استفاده از این وسیله اولین بار در بین‌النهرین بوده است. در آنجا از موزاییک برای سطح وسیله‌ها استفاده می‌کردند.

یکی از شروط اصلی برای داشتن خانه‌ای زیبا و ایمن، استفاده از موزائیک‌های با کیفیت می‌باشد. استفاده از کاشی، سرامیک و موزائیک مرغوب در ساخت محیط‌های درونی و بیرونی خانه، زیبایی خاصی را به محل زندگی ما بخشیده و از آن در برابر آسیب‌های طبیعی و عوامل فیزیکی محافظت می‌کند.
اگر به دنبال کسب اطلاعات درباره انواع موزائیک‌ها هستید و می‌خواهید با روش‌های مختلف ساخت آن، نکات مهم و قابل توجه موزائیک‌ها هنگام خرید و موارد دیگر آشنا شوید، بهتر است همراه ما باشید. در ویدئو زیر قسمتی از خط تولید موزاییک‌ها را مشاهده می‌کنید:

تاریخچه ساخت موزائیک

در مصر از موزاییک‌هایی در قطعات کوچیک، برای تزیین وسایل خود به‌کار می‌بردند. رومی‌ها در جشن‌ها و مراسم سنتی آیین خود، موزائیک‌ها را به‌صورت یک قاب درآورده و روی دیوار قرار می‌دادند. اولین کسانی که از موزائیک برای سنگ‌فرش کردن استفاده کردند، یونانیان بودند. آن‌ها از سنگ مرمر برای ساختن موزاییک استفاده می‌کردند و آن را برای مسیرهای رفت‌و‌آمد خود می‌ساختند. یونانیان علاوه‌بر استفاده از موزائیک برای سنگ‌فرش مسیرهای خود، از آن برای نقاشی‌های هندسی و حیوانی خود استفاده می‌کردند.

با بزرگ‌تر شدن حکومیت رومیان، استفاده از این هنر به مکان‌هایی در سراسر کره‌زمین انتقال یافت. زمانی که ایرانیان با هنر موزائیک‌کاری آشنا شدند، با استفاده از به‌کار بردن شیشه و سنگ‌های دیگر، موزائیک‌هایی با طرح‌های هندسی منظمی ساختند و با استفاده از آن‌ها ساختمان‌های خود را زینت می‌دادند.

موزاییک چیست؟

همان‌طور که گفته شد، موزائیک یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد در ساختمان‌سازی است، اما در مورد آن مطالب زیادی گفته نشده است. درواقع موزائیک از ترکیب سنگ، سیمان، ماسه و آب است که به صورت فشرده درآمده، که در اغلب موارد برای کفپوش مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌توان گفت این ترکیب، نوعی بتن است که با روش لرزشی و یا روش پرس به‌صورت فشرده در آمده است.

موزائیک در طرح‌ها و ابعاد گوناگون وجود دارد. ساختار موزائیک به‌گونه‌ای است که شامل دولایه می‌شود. لایه زیرین و لایه رویه. به لایه زیرین، لایه نارین هم گفته می‌شود. وظیفه این لایه تحمل فشار است که نسبت به لایه رویه بسیار ضخیم‌تر است و همانند لایه دیگر از سیمان و ماسه و آب تشکیل شده است.

درباره موزاییک دو لایه بیشتر بخوانید

لایه رویه و یا رنگ موزائیک از دانه‌های رنگی، ماسه، سیمان، پودر سنگ وآب تشکیل شده و وظیفه‌ زیبایی موزائیک را برعهده دارد. نقش و زیبایی روی موزائیک از تشکیل این لایه است.

بررسی و معرفی انواع موزاییک‌ها

عامل اصلی تراکم موزائیک فشرده‌سازی آن است. میزان این فشار به نوع موزائیکی که قرار است ساخته شود، بستگی دارد. موزاییک‌هایی که با این روش ساخته می‌شوند و فشار می‌بینند، باید سابیده شوند تا اجزای کناره‌های آن که اضافی است گرفته شود. دراینجا به بررسی و تعریف انواع موزائیک می‌پردازیم.

نوع اول موزائیک | موزاییک پلیمری

این نوع موزائیک‌ها از آب، سیمان، سنگدانه، رزین سمنت پلاست و رنگدانه‌های شیمیایی تولید می‌شود و در رنگ‌ها و اسکال مختلفی موجود است. به موزائیک فوق متراکم که در آن از SCC ( بتن خودمتراکم) استفاده شده، موزائیک پلیمری می‌گویند. با فرایند پلیمریزاسیون، تراکم این نوع موزائیک انجام می‌شود که با ویبره روی میز ویبره و لرزش زیاد، این فرایند پایان می‌یابد. به‌دلیل مقاومت زیاد این نوع موزائیک در برابر ضربه و یخ‌زدگی، از آن در کف استفاده می‌شود. بیشتر تراکم حاصل در این نوع موزائیک، برای وجود چسب پلیمری است که حالت چسبندگی زیادی دارد.

نوع دوم موزائیک | گرانیتی و معمولی

موزاییک گرانیتی و معمولی، با ترکیب روش‌های ساخت موزائیک ویبره‌ای و پرسی تولید می‌شود. به همین دلیل است که مقاومت بالایی دارد و در پارکینگ، انبار، مدرسه، خانه و کف کارخانه‌های صنعتی استفاده عمده‌ای دارد.

نوع سوم | موزائیک ویبره‌ای

برای تولید این موزائیک، ابتدا مواد لازم برای ساخت آن را مخلوط می‌کنند. سپس باتوجه به میزان اندازه قالب‌ها، مقدار معینی از مواد را داخل قالب‌های پلاستیکی می‌ریزند و با گذاشتن این قالب‌ها بر روی صفحه‌های لرزان، این فرایند ادامه پیدا می‌کند. با قرار دادن قالب‌ها برروی این صفحه‌ها، با لرزش آن‌ها هوای موجود در مواد موزائیک خارج می‌شود. در مرحله بعد، قالب‌ها را از روی صفحه لرزان برداشته و به میزان 5 ساعت، برای خشک شدن، به آن زمان می‌دهند. با خارج شدن هوای داخل مواد، موزائیک تراکم لازم خود را پیدا می‌کند. پس‌از اتمام مرحله خشک شدن موزائیک‌ها، آن‌ها را از قالب درآورده و براساس اندازه و شکل، آن‌ها را دسته‌بندی می‌کنند. همان‌طور که خواندید، برای تولید این موزاییک‌ها از هیچ فشاری استفاده نمی‌شود و این‌ها موزاییک‌های تک‌لایه‌ای هستند که نیاز به سابیده‌شدن ندارند.

نوع چهارم | موزائیک شکسته

تفاوت اصلی این نوع موزائیک با موزاییک‎‌‌های دیگر در این است که نوع ساب دادن آن با بقیه متفاوت است. شکل اصلی تولید این نوع موزائیک، مانند موزاییک‌های گرانیتی و معمولی است، اما نحوه سابیده شدن و زمان خشک شدن آن‌ها با یکدیگر فرق دارد. در روش ساب دادن این نوع موزائیک به‌جای استفاده از سنباده، فرچه‌های سیمی به‌کار برده می‌شود. هنگام سابیده شدن این موزائیک‌ها از فشار آب هم کمک گرفته می‌شود.

نوع پنجم | موزائیک تک‌لایه‌ای

همان‌طور که از نامش پیدا است، این نوع موزائیک تنها از یک لایه تشکیل شده است. آیا این لایه، لایه زیرین است یا لایه رویه؟ در ساخت این موزائیک از سنگدانه‌های ریز استفاده شده و بسیار کم‌وزن است. این کم‌وزن بودن، تنها به دلیل وجود همین سنگدانه‌های ریز است. در ساختار این موزائیک، لایه زیرین وجود ندارد و فقط لایه بالایی آن است که خودنمایی می‌کند. کاربرد این نوع موزائیک در ساختمان‌های چندطبقه است.

نوع ششم | موزائیک لاشه‌ای

به این نوع موزائیک، موزائیک پلاکی نیز گفته می‌شود. این نوع موزاییک با این اسمی که دارد، یعنی از پلاک‌هایی از جنس سنگ و یا مصالح دیگر، در سطح آن که به‌صورت مربع، مستطیل و … وجود دارد، استفاده شده است. این سنگ‌ها به‌صورت صاف و صیقلی در سطح موزائیک قرار دارند. این موزائیک در کف پارک‌ها و پیاده‌رو، حیاط، پارکینگ، کف نمایشگاه‌ها و سالن‌های بزرگ، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نوع هفتم | موزائیک واش بتن

نام دیگر موزاییک واش‌ بتن، موزائیک شسته شده است. در سطح آن از دانه‌های برجسته شن و ماسه به‌کار رفته است. در ترکیب این موزائیک علاوه‌بر مواد اولیه، از افزودنی‌هایی که بتن را روان ‌می‌کند، به‌نام پلی کربوکسیلات استفاده‌ می‌شود که باعث مقاومت زیاد این موزائیک خواهد شد.

انواع روش‌های تولید موزاییک واش بتن

به احتمال زیاد، شما نیز تا به امروز با موزائیک‌هایی روبه‌رو شده‌اید که شکل ظاهری آن‌ها به شکل دانه‌های ریز شن و سنگ بوده و طرحی درهم دارند. این موزائیک‌ها واش بتن نام دارند و ساخت آن‌ها با استفاده از تلفیق بتن و سنگ ریزه‌های بزرگ و کوچک انجام می‌گیرد.
ساخت این موزائیک‌ها به سه روش مختلف، انجام می‌گیرد که هر روش خواص خاص خود را به موزائیک داده و ویژگی خاصی را در آن نمایان می‌کند. یکی از این روش‌‌ها، روش ویبره‌ای است که در آن، مواد با یکدیگر مخلوط شده و سپس در قالب‌هایی بزرگ قرار می‌گیرند. دو روش دیگر نیز برای ساخت موزائیک واش بتن وجود دارد که به آن بتن درجا و بتن پرسی می‌گوییم.

بررسی قیمت‌های موزائیک

قیمت موزائیک‌ها بسته به نوع آن‌ها متغیر است. علاوه‌بر نوع موزاییک‌های موجود، عامل دیگر تغییر در قیمت، میزان اندازه آن‌ها است. بیشترین چیزی که در قیمت این محصول تاثر دارد، میزان متراژ مصرفی شما نسبت به موزائیک است. برای مثال، شما می‌خواهید کل حیاط خانه خود یا پارکینگ‌تان را موزائیک کنید. اگر از یک موزائیک با کیفیت پایین استفاده کنید، مسلما میزان قیمت کلی که خرج کرده‌اید، بسیار پایین خواهد بود.

اگر از یک موزائیک با کیفیت بالا استفاده کنید، این میزان هزینه بالاتر خواهد رفت. در محله بعد، اگر متراژ حیاط یا پارکینگ شما زیاد باشد، این مقدار هزینه‌ای که باید صرف موزائیک کردن این محل بکنید، زیاد خواهد شد و بالعکس.

تشخیص و بررسی ویژگی‌های موزاییک درجه یک

اگر کیفیت ساخت موزائیک شما بالا نباشد، احتمال شکستن، ترک برداشتن و حتی تغییر رنگ در موزائیک وجود دارد. موزائیک‌هایی که در ساخت آن‌ها به تمامی موارد دقت شده و جنس‌شان از مواد اولیه مرغوب باشد، می‌توانند دمای 40 تا 65 درجه سانتی‌گراد را به راحتی تحمل کرده و بدون هرگونه تغییر شکل، به عملکرد خود ادامه دهند.
بهتر است تا قبل از خریداری موزاییک، آیین نامه کیفی و استاندارد آن را به دقت مطالعه نمایید تا با این رو، از سلامت آن اطمینان حاصل کرده و موزائیکی مناسب را برای بنای ساختمانی خود انتخاب کنید.

هنگام خرید موزاییک باید به چه نکاتی توجه کرد؟

یکی از اصلی ترین مواردی که هنگام خرید کاشی و موزائیک باید به آن توجه کرد، آیین نامه کیفی این لوازم خواهد بود. این آیین نامه به شما ثابت می‌کند که موزائیک مد نظرتان، تا چه اندازه در برابر فشار، تغییر دما و سایش مقاوم بوده و شما تا چه اندازه می‌توانید به آن اعتماد کنید.
نکته بعدی توجه به متریال ساخت موزاییک است. موزائیک در صورتی که از مواد مرغوب ساخته شده باشد، می‌تواند مدت زیادی را برای شما کار کرده و شما را از نگرانی درباره شکستن آن، آسوده نماید. به طبع هرچه کیفیت موزائیک و مواد مصرفی در آن بالاتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود. اگر به دنبال داشتن موزائیکی با کیفیت هستید، بهتر است تا موزائیک‌های بی‌کیفیت و ضعیف را خریداری نکرده و به جای آن، به سراغ انواع با کیفیت‌تر و مرغوب‌تر موزائیک بروید.

نحوه مراقبت و استفاده از از موزاییک

حتی بهترین و مرغوب‌ترین موزائیک‌های دنیا نیز، نیاز به برخی از مراقبت‌ها خواهند داشت. هرچند که کیفیت موزائیک، تعیین کننده‌ترین عامل در طول عمر و سلامت آن خواهد بود، اما شما می‌توانید با مراقبت صحیح از این مصالح، عمر آن‌ها را افزایش داده و به کیفیت آن‌ها، اعتباری بیشتر ببخشید.
برای نگهداری صحیح از موزائیک، باید به اطلاعاتی که هنگام خرید آن دریافت می‌کنید، توجه کنید. به عنوان مثال نباید از موزائیک‌ها در دمایی خارج از توانشان استفاده کرد. این مسئله می‌تواند باعث ترک خوردن موزائیک شده و ظاهر کلی فونداسیون شما را از بین ببرد. توجه به فشار و سایش در مصرف موزائیک‌ها نیز امری مهم و حیاتی به شمار می‌رود.
با خرید موزائیک مناسب با فضا و محیط، می‌توانید نگرانی های خود را نسبت به خراب شدن و شکستن آن، تا حد زیادی برطرف کنید.

بررسی تمامی کاربردهای موزاییک

یکی از پرمصرف ترین مصالح ساختمانی، موزاییک است. امروزه بیشتر کاربرد موزاییک در کفپوش حیاط و پارکینگ است و در فضای داخلی و بیرون خانه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اغلب موارد، استفاده از موزاییک در کفپوش‌ها است. کفپوش حیاط خانه‌های ویلایی، کفپوش پارکینگ‌ها و کفپوش کف داخلی ساختمان مانند اتاق‌خواب و آشپزخانه و از این قبیل مکان‌ها است. موزائیک در کف پشت‌بام‌ها هم استفاده می‌شود.

باتوجه به نوع متریال استفاده شده در موزائیک‌ها، با قیمت نسبتا مناسب آن، این مورد از مصالح ساختمانی، متقاضی زیادی دارد. یک مورد دیگر از این تقاضای بالا را می‌توان به دلیل تنوع در رنگ و طرح آن دانست.

قالب‌های موزاییک به چه صورت هستند؟

برای ساخت هر نوع موزائیک، از قالب مخصوص آن استفاده می‌شود. برای موزاییک واش‌بتن از قالب پلاستیکی، موزاییک ویبره‌ای از قالب پلاستیکی ویبره‌ای، موزائیک پلیمری از قالب سنگی پلیمری و… استفاده می‌شود. میزان قیمت قالب‌های هرنوع موزائیک، بسته به نوع و اندازه موزائیک دارد. برای مثال در موزائیک‌های ویبره‌ای که از قالب پلاستیکی ویبره‌ای استفاده می‌شود، به دلیل گران بودن ویبره آن، میزان قیمت این نوع قالب نسبت به قالب دیگر بیشتر است.

جمع بندی

موزاییک‌ها بیشتر در کفپوش خانه‌ها در حیاط و پارکینگ‌ها کاربرد دارند و میزان قیمت آن بستگی به بزرگی و کوچکی مساحتی که قصد دارید موزائیک کنید، دارد. بهتر است از موزاییک‌های باکیفیت بالا استفاده کنید؛ چراکه قرار است آن‌ها را برای مدت طولانی نگه دارید و اگر بخواهید موزائیک‌ها را دوباره تعویض کنید، مطمئنا برای‌تان هزینه زیادی درپی خواهد داشت.

ساخت یک خانه زیبا، تعمیر کردن محیط خارجی یک بالکن، طراحی و ساخت کفپوش مناسب برای حیاط، همه و همه از مواردی محسوب می‌شوند که موزائیک نقشی محوری در انجام شدن آن‌ها خواهد داشت. اگر برای خرید موزائیک مناسب دو دل هستید و نمی‌دانید چگونه بهترین و مناسب‌ترین نوع آن را برای خود انتخاب کنید، بهتر است تا از کارشناسان مربوطه در این زمینه کمک گرفته و هرچه سریع‌تر، در انتخاب آن به نتیجه‌ای مشخص دست پیدا کنید.
شاید انتخاب موزائیک مناسب به ظاهر امری مهم تلقی نشود، اما تاثیر نهایی آن در نتیجه کار، شما را شگفت زده خواهد کرد. از شما انتظار می‌رود اگر قصد خرید موزائیک برای کفپوش منزل‌تان را دارید، به نکات گفته شده در این مقاله توجه کنید.